Kral Leopold ve Yaptiklari ile Ilgili Biraz Yazi

Ermeni soykirimi yazisinda betimsel ahlak yapmak ile elestirildim. Yani onlar bunu yapti, cunku durumlari soyleydi, o zaman baska toplumlarda da bunlar sunlar oldu, ama onlara tepki verilmedi diye vidi vidi yapmis gibi oldum. Oysa normatif ahlakda tek bir dogru var ve o da olmasi gereken. Yani yapilan bir eylemi baska eylemlerle karsilastirarak cok dolayli da olsa ozur bulmak normatif ahlaka uygun degil.

Yine de ayni vidi vidiyi devam ettiriyor olsam da Kral Leopold hakkinda ogrendiklerimi paylasmak istedim. Koloniyel soykirimlar hakkinda okuyuncaya kadar kendisini hakkinda bir sey bilmiyordum. Leopold'un yaptiklarina emperyalist tecavuz deniliyor ki, bence cok yerinde bir tabir.

Leopold 1865'de babasindan tahti devir aliyor ve 1909'daki olumune kadar da Belcika Krali unvanini koruyor. 

1878 de Leopold, Enternasyonel Afrika Dernegi adi altinda bilimsel ve yardimsever kilifli bir organizasyon kuruyor, basina da Henry Stanley diye meshur bir arastirmaci koyuyor. Bu organizasyonun kagit ustunde kurulmasi amaci Afrika'daki yerli halki Arap kole tuccarlarindan korumak ve yerli halki Hristiyanlikla tanistirmak.

 1884'deki Berlin Konferansi'nda (Katilimci ulkeler tarafindan Afrika'nin paylasilmasi konulu bir konferans - 1870 yilindaki Afrika ile 1910 yilindaki Afrika karsilastirildiginda bolgenin sahipliginin neredeyse 100% un el degistirdigini (Yerel Afrikali yonetimden, Avrupali yonetime) gorebiliriz) da Amerika ve diger Avrupa Ulkeleri tarafindan Kongo bolgesinin egemeni ilan ediliyor. Bolgenin adi Kongo Ozgur Bolge olarak kabul goruyor.

Leopold ilk once Kongo'dan fildisi ticaretine giriyor, daha sonra da kaucuk ticaretine. Bu sure zarfinda da Kongo halkina olanlar ise soyle ozetlenebilir:

1884'ten 1924 e kadar nufus 10 milyon azaliyor.

Fildisi ticaretinde umdugunu bulamayan Leopold; Bisiklet tekerleginin ve hemen ardindan araba lastiginin icadindan ve lastige olan talepte inanilmaz artistan sonra  kaucuk ticaretine abaniyor ve bu kaucuklari toplamak icin Kongo halkini kullaniyor. Toplanan kaucuklardan elde edilen  paralar, Ingiliz, Belcikali, Hollandali kaucuk sirketlerine  gidiyor. Halki burada zorunlu isci olarak adlandirmislar, emeklerinin karsiligi bir odeme yok; aksine kaucuk sirketlerinin tuttuklari parali askerler, koy koy gidip koydeki kadinlari ve cocuklari esir aliyorlar ,  koyun erkeklerine de belirli bir  kota veriyorlar. Bu sure zarfinda esir kadinlara tecavuz edilmesi ve ac birakilmalari cok yaygin bir uygulama. Kocalar belirtilen miktarda kaucuk ile donmedikleri takdirde chicotte denilen hippopotom derisi ile yapilan kirbaclar ile dovuluyor ve cocuklarinin elleri kesiliyor. Askerler arasinda kim daha fazla el toplayacak gibi yarislar varmis. Kirbaclanirken olen adamlar, kaucuk toplarken yorgunluktan olenler, kotalarini dolduramadiklari icin silahlarla oldurulenler, askerlerden kacmak icin koylerini terkedip ormanin icinde yasamaya calisanlar, ayaklanmaya calisan koylerin yakilmasi,  bu kosullarda dogum oranlarinin dusmesi hepsi Kongo'nun nufusunu 40 senede 10 milyon dusurmus.

1908 yilinda Leopold insan haklari ihlali ile ilgili gelen enternasyonel baskilarin sonucu olarak,  Congo Ozgur Bolgesinden cekilmek zorunda kalmis, bolgenin adi Belcika Kongo'su olmus.  Yani Kongo, Kralin, Leopold'un, ozel mulku olmaktan cikiyor ve egemenligi Belcika Parlementosuna geciyor. Kongo 1960'da bagimsizligini ilan edene kadar Belcika Kongo'su olarak kaliyor.

Not: Belcikali Yazar Herge'nin 1930'da yazdigi Tin Tin Kongo'da kitabi hakkinda dusuncelerimi ise baska bir zamana sakliyorum ama kitaptan kareler paylasiyorum......